Je moeder verzorgen tijdens haar ziekbed. Je partner ondersteunen na een ongeluk. Of je broer begeleiden die psychische hulp krijgt. Steeds meer mensen zijn mantelzorger. Toch delen we deze verhalen nauwelijks op de werkvloer, weet Aleid Brouwer, lector Betekenisvol Ondernemen bij NHL Stenden Hogeschool. "Er heerst nog altijd een taboe op mantelzorg."
In 2030 is één op de vier Nederlandse medewerkers mantelzorger, berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat betekent dat vrijwel iedere manager wel een mantelzorger in z’n team heeft. “Het is dan ook zaak dat we hier eerlijk en open over kunnen praten op de werkvloer”, vindt lector Aleid Brouwer. “Nog te vaak hoor ik dat mantelzorgers het lastig vinden om aan de baas te vertellen dat ze voor iemand zorgen. Ze zijn bang dat hun contract niet wordt verlengd of dat er negatieve reacties zullen volgen. Terwijl mantelzorger zijn iets heel moois is.”
Ten onder aan de druk
Zelf zorgt Brouwer voor haar vader. Ze merkt in de praktijk hoe fijn het is dat collega’s op de hoogte zijn van haar taken als mantelzorger. “Ze kijken niet gek op wanneer ik ’s ochtends wat later ben of ‘s middags iets eerder weg ga. Uit onderzoek blijkt ook dat eerlijkheid en begrip essentieel zijn voor een goede combinatie van werk en privé. Simpelweg omdat je anders als mantelzorger ten onder gaat aan de druk om zowel op je werk als in je privéleven te moeten presteren.”
Wegwerpartikelen
Stressklachten, depressies of een burn-out; van de 4,4 miljoen mensen in Nederland die zorg aan iemand uit hun omgeving verlenen, is tien procent structureel overbelast, concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau vorig jaar. “Dat is van de gekke”, vindt de lector. “We beschouwen mensen zo langzamerhand als wegwerpartikelen. Terwijl het voor bedrijven juist zo belangrijk is om zuinig te zijn op hun menselijk kapitaal, zeker met een afnemend aantal werkenden in een krimpregio zoals hier.”
Anders denken
Managers moeten dan ook anders gaan denken, vindt Brouwer. “Nu wordt er nog te vaak gedacht: wat gaat me dat kosten? Terwijl je als manager juist andersom moet denken: wat levert het me op wanneer ik een mantelzorger zo optimaal mogelijk ondersteun? Het antwoord ligt voor de hand. Allereerst een werknemer die beter in z’n vel zit en dus beter presteert. En ten tweede voorkom je dat iemand langdurig uitvalt. Reken maar eens uit wat dat je kost.”
Voor het leven
Deze manier van ‘omdenken’ past binnen het lectoraat waarin Brouwer pleit voor meer aandacht voor de menselijke waarde. “Neem de Meesterbakkers in Hallum”, geeft ze als voorbeeld. “Toen ik daar met de teamleider sprak over mantelzorg vertelde hij dat mantelzorgers in Hallum bijvoorbeeld geen nachtdiensten meer hoeven te draaien als dat noodzakelijk is. Niemand van de collega's die daar over klaagt. 'Dat regelen we voor elkaar', was het antwoord. Dát is betekenisvol ondernemen. En het levert je uiteindelijk veel meer op dan in geld is uit te drukken. Wie goed omgaat met een mantelzorger, heeft een medewerker voor het leven.”
Aleid Brouwer is lector Betekenisvol Ondernemen bij NHL Stenden Hogeschool en leert bedrijven, organisaties en professionals ‘omdenken’.
