Een grote mond wanneer je als agent iemand aanspreekt op een overtreding. Een geweldsuitbarsting tijdens de aanhouding van een verdachte. Of een scheldkanonnade na een waarschuwing. Als politieagent krijg je dagelijks heel wat voor je kiezen. Maar wat als de dader er niet zo veel aan kan doen? Piet Geert Nicolay, lector Weerbaarheid bij NHL Stenden Hogeschool, maakt zich sterk voor meer bekendheid voor mensen met een licht verstandelijke beperking binnen het politiekorps.
Nederland telt maar liefst drie miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking. De meesten van hen vallen echter nauwelijks op. "Mensen met een licht verstandelijke beperking zijn experts in het verbergen van hun beperking", weet lector Piet Geert Nicolay. “Ons lectoraat zet zich in om LVB'ers in de maatschappij meer bekendheid te geven. De politie is daarbij een belangrijke speler, omdat die regelmatig in contact komen met deze doelgroep. Voor hen willen we een waaier samenstellen, waar alle noodzakelijke informatie instaat."
Voorkom escalatie
Licht verstandelijk beperkt betekent dat iemand een IQ heeft van tussen de 50 en 70. "Vaak is het sociaal IQ niet hoger dan dat van een driejarige", vult de lector aan. "Daardoor kan deze doelgroep zich lastig uiten, gevolgen moeilijk overzien en zijn ze bovendien erg beïnvloedbaar." Deze drie de kenmerken zorgen ervoor dat LVB'ers vaker dan gemiddeld in aanraking komen met de politie. "Juist daarom is het zaak dat agenten weten hoe ze met deze doelgroep moeten omgaan om escalatie te voorkomen."
Onmogelijke vragen
Als voorbeeld noemt de lector de wijkagent, die speciaal in burgerkledij langskomt omdat een uniform afschrikt. "Het zijn maar simpele voorbeelden, maar daarmee maak je het verschil.” Ook in de manier van aanspreken kan nog volop winst behaald worden, weet Nicolay. “Ingewikkelde vragen naar de aard van de overtreding zijn voor deze doelgroep vrijwel onmogelijk om te beantwoorden. Je vraagt aan een driejarige ook niet waarom hij een dure vaas heeft omgegooid.”
Je verdiende straf
Daarmee pleit Nicolay echter niet voor verlaging van de strafmaat voor deze specifieke doelgroep. “Absoluut niet”, benadrukt hij. “Iedereen verdient straf voor hetgeen hij of zij gedaan heeft. Maar de wijze waarop je als agent je informatie krijgt, dat je geduld betracht en iemand duidelijk maakt dat hij straks de tijd krijgt om z’n verhaal te doen, maakt dat het contact met de politie net even anders verloopt dan nu gebeurt.”
Een wereld te winnen
Door middel van een waaier met daarin alle informatie over LVB’ers wil de lector het politiekorps meer inzicht geven in deze specifieke groep. Daarmee is het project nog niet voltooid. “Er zijn nog ontzettend veel instanties die niet weten hoe ze in de communicatie met deze groep moeten omgaan. Neem de gemeente, de Belastingdienst of de woningcorporatie. Als ik soms lees wat voor brieven er vanuit deze organisaties worden gestuurd, kan ik me best voorstellen dat je als LVB'er direct afhaakt. Er valt nog een wereld te winnen."
Piet Geert Nicolay is lector Weerbaarheid en docent aan de opleiding Social Work bij NHL Stenden Hogeschool. Daarnaast is hij gedragswetenschapper bij Cosis, een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking en cliënten met problemen op het gebied van geestelijke gezondheidszorg.
