Hoe houd je een regio waar steeds meer ouderen wonen en jongeren wegtrekken tóch vitaal? Het is de hoofdvraag waar onderzoekers van het project Vital Regions zich binnen het programma InterReg VA Deutschland-Nederland over buigen. De naam van het programma verklapt al dat het een interregionale samenwerking betreft tussen diverse hogescholen en MKB-bedrijven. "Een vitale regio kent geen grenzen", knikt projectleider Piet Alberts.
Gezond ouder worden, langer zelfstandig thuis blijven wonen, vergrijzing en ontgroening: het zijn thema's die ons steeds vaker bezighouden. Doel van het InterReg VA-project is om deze vraagstukken om te zetten in concrete product- en procesinnovaties om de regio vitaal te houden. "Centraal in dit project staat de praktische aanpak", benadrukt projectleider Piet Alberts. "Wij ontwikkelen en testen nieuwe producten, om ze vervolgens in de markt te zetten. Van een fitnessbed tot het mollenspel."
Mollenspel
Het Mollenspel is één van de producten die al op de markt is gebracht en volop wordt gebruikt. “Doel is dat je een molletje terug de grond in trapt”, legt Piet het spel kort uit. “We gebruiken het spel vooral om ouderen vitaal te houden. Met de game trainen ze ongemerkt hun beenspieren en coördinatie. Essentieel voor valpreventie, maar zonder dat je het zo duidelijk als doel benoemt. Dat is de kracht van onze producten: het uiteindelijke doel hebben we verpakt in een spel of product dat uitnodigt om het te gebruiken.”
Daarmee benadrukt Piet een belangrijk aandachtspunt in het ontwikkelen van nieuwe producten en innovaties voor een vitale regio. “We kwamen er al snel achter dat mensen geen ‘zorgproducten’ willen. Neem als voorbeeld de grote witte steunbeugels in de badkamer. Veel ouderen stellen dat zo lang mogelijk uit, omdat het ze iedere dag herinnert aan het feit dat ze minder mobiel worden. Maar wat nou als je een toiletrolhouder of douchestang omtovert tot steun, zonder dat het opvalt. Dan krijg je een zorgproduct met een luxe uitstraling en wordt het ‘comfort’. En comfort wil iedereen.”
Zorg kan sexy zijn
In alle producten die de veertien Nederlandse en Duitse MKB-bedrijven samen met studenten, docenten en onderzoekers van Jade hogeschool in Oldenburg, Hogeschool Osnabrück, Hanzehogeschool en NHL Stenden Hogeschool ontwikkelen, zie je het comfort-element terug. “Neem de smartbedden”, geeft Piet als voorbeeld. “Een smartbed geeft iemand die aan bed gekluisterd is een groot deel van zijn zelfstandigheid terug, doordat het bed met een afstandsbediening bestuurd kan worden en over diverse slimme producten beschikt.”
Van een koffiezetapparaat tot een magnetron: je kunt het zo gek niet bedenken of het zit er in. In plaats van een saai ziekenhuisbed kiezen de makers bewust voor een verrassende variant. Een romantisch hemelbed, een fitnessbed of een retro vintagebed: comfort en styling staan centraal. "Doel is om de zelfredzaamheid van de eigenaar zo veel mogelijk te vergroten, maar dan wel op een stijlvolle manier", knikt Piet. "Het smartbed is het bewijs dat zorg ook best sexy kan zijn."
Slimme hightech oplossingen
Naast slimme producten zetten de deelnemers ook in op innovatieve hightech oplossingen. Daarin gaat domotica een steeds grotere rol spelen, verwachten de onderzoekers. Om in de praktijk te testen welke oplossingen wel en niet aanslaan, vind je verspreid over Nederland en Duitsland een aantal modelwoningen. "De modelwoning in Gieten is een goed voorbeeld", vindt Piet.". Deze woning hebben we in samenwerking met een woningbouwcorporatie verbouwd tot huis van de toekomst. Camera’s registeren wie er voor de deur staat, waarna je het bezoek met één druk op de knop binnenlaat. Gordijnen of lichten bedien je eveneens met één druk op de knop. Zorg vermomd als comfort."
Een tweede voorbeeld van een innovatief digitaal product is de Whapp-app. "Whapp staat voor We Helpen app", legt Piet uit. "Met deze app kun je direct mensen in je eigen omgeving vinden, die je willen helpen met activiteiten die je zelf niet meer kunt. Denk aan het onderhoud van je tuin. Maar ook activiteiten waarmee je eenzaamheid voorkomt, zoals een dagje uit of gezellig samen puzzelen. Whapp is soort van Tinder, maar dan voor een ander soort sociale contacten", lacht Piet.
Beweging op gang brengen
Het meest trots is de projectleider op het feit dat diverse producten inmiddels al echt verkrijgbaar zijn en gebruikt worden in de wereld van de zorg. “Dat is ons uiteindelijke doel”, benadrukt hij. “We willen innovatieve producten bedenken die het verschil maken in de praktijk. Ik merk dat de aangesloten ondernemers elkaar steeds beter weten te vinden. Daardoor ontstaan nieuwe ideeën en producten. Dat is de hogere missie van het InterReg VA project: een vitale beweging op gang brengen, die ook na dit project niet meer te stoppen is.”
