DE VOORLEESKARAVAAN VEEL MEER DAN ALLEEN VOORLEZEN

Studenten lezen kleuters met taalachterstand voor

VITAL REGIONS

DESIGN BASED EDUCATION

Al twaalf jaar lang lezen studenten van de Pabo De Eekhorst in Assen voor aan kleuters die Nederlands niet als moedertaal hebben. Niet in het klaslokaal, maar bij de gezinnen thuis. Sander Veenema is taal- en opleidingsdocent aan NHL Stenden en coördineert de Voorleeskaravaan. “Taalachterstand bij kinderen uit gezinnen met een andere moedertaal dan Nederlands is een wezenlijk probleem. We merken dat de inzet van onze studenten echt effect heeft!”

Kennismaken met andere culturen

“We vinden het belangrijk dat pabostudenten al tijdens hun studie kennismaken met leerlingen die een andere moedertaal dan Nederlands hebben”, legt Sander uit. “Anderstaligheid, culturele diversiteit, interculturele communicatie, als basisschoolleraar krijg je er allemaal mee te maken.”
De Voorleeskaravaan kwam tot stand in samenwerking met de lokale bibliotheek. Klarina Siebering, lees/mediaconsulent en ontwikkelaar: “Geïnspireerd door de VoorleesExpress, een landelijk project met dezelfde strekking, hebben we een eigen programma opgezet. Zij werkten met vrijwilligers en ik wilde perse samenwerken met de Pabo. Dus zijn we onze eigen gang gegaan en hebben een mooie naam bedacht: de Voorleeskaravaan. En zo zijn we klein gestart in één wijk in Assen waar veel kinderen met een migratie achtergrond wonen.”

Anderstaligheid, culturele diversiteit, interculturele communicatie, als basisschoolleraar krijg je er allemaal mee te maken.

Iedere week op bezoek

Inmiddels is het voorlezen een vast onderdeel in het curriculum geworden en gaat tweedejaars pabo-student Thomas Otten elke week op bezoek bij een gezin om voor te lezen. Thomas: “De eerste keer dat ik aan de deur stond was heel erg grappig, want ik kreeg zowaar een heel ontvangst toen ik al onderaan de trap stond. Ik hoorde al van drie hoog Meester Thomas! Het is meester Thomas, mama! Het is leuk om te zien hoe erg mijn cultuur verschilt met die van mijn voorleeskind. Ik kwam in een Syrisch gezin terecht en werd heel erg met respect behandeld. Ik voelde me echt op mijn gemak. Ook is het interessant dat je in aanraking komt met allerlei nieuwe dingen zoals eten, drinken en omgangsvormen.”
Sander benadrukt dat het niet alleen voor de studenten een rijke ervaring is. “De gezinnen zijn erg dankbaar en ook de basisscholen in Assen zijn ontzettend blij met de inzet van onze studenten. En er zijn genoeg voorbeelden te noemen van oud-studenten die nog steeds contact hebben met de gezinnen waar ze tijdens hun studie hebben voorgelezen.” Thomas: “Waarschijnlijk blijf ik ook na mijn tweede jaar nog voorlezen, want mijn voorleeskind is heel erg enthousiast wanneer ik er ben en vindt het ook erg jammer wanneer ik weer wegga. De ouders zijn ook heel erg vriendelijk en willen ook graag veel Nederlands met mij praten om het beter te leren.”

Waardevolle ervaringen

Door de Voorleeskaravaan komen de studenten in aanraking met allerlei disciplines, die direct óf indirect met het leraarschap te maken hebben. “We proberen ieder jaar diverse activiteiten met de studenten te organiseren”, legt Sander uit. “Bijvoorbeeld een bezoek aan het museum of een theatervoorstelling. En de tweedejaarsstudenten stellen gedurende het jaar ook een soort van pedagogisch portret op van het kind waar ze aan voorlezen. Klarina vult aan: “Met alle partijen wordt jaarlijks geëvalueerd: de gezinnen zijn altijd heel erg dankbaar en blij dat ze mochten deelnemen en willen graag nog weer meedoen. Soms kunnen we ouders verwijzen naar het Taalhuis in de bieb, waar ze een maatje kunnen krijgen om beter Nederlands te leren. De basisscholen geven veelal aan dat de kinderen vrijer zijn geworden, eerder bij keuzewerk een boek kiezen en ook in de kring durven vertellen over inmiddels bekende boeken. En ook dat de contacten met de ouders zijn verbeterd. De ouders komen gemakkelijker de school in en maken een praatje met de juf. Betrokkenheid van de ouders bij school heeft positieve effecten op de ontwikkeling van de kinderen.”

De basisscholen geven veelal aan dat de kinderen vrijer zijn geworden, eerder bij keuzewerk een boek kiezen en ook in de kring durven vertellen over inmiddels bekende boeken.

Een verzameling van uiteenlopende achtergronden

“Voor het pedagogisch portret bezoeken onze studenten ook de school waar het kind naartoe gaat.” Deze bezoeken zijn volgens Sander ontzettend leerzaam voor de studenten. “Een klas kinderen is altijd veel meer dan alleen de klas waarin ze zitten. Het is een verzameling van uiteenlopende achtergronden. Je ziet de ervaringen met de Voorleeskaravaan op allerlei plekken terugkomen in de ontwikkeling van onze studenten, bijvoorbeeld in hun persoonlijke portfolio en tijdens Levensbeschouwing.”

Slimme samenwerkingen

De bibliotheek van Assen is gevestigd in De Nieuwe Kolk (DNK). Hier vind je ook een theater, museum en een bioscoop. Met al deze partijen werkt de pabo in Assen regelmatig samen. Het heeft daarmee een soortgelijke functie als een DBE-atelier gekregen. “We maken veel gebruik van Bereslimme Boeken,” legt Sander uit. “Dat zijn interactieve animaties van bekende prentenboeken. We hebben vorig jaar in de zomer een subsidie binnengehaald in samenwerking met onder andere de gemeente en de bibliotheek.

Design Based Education in actie

Drie studenten dragen bij aan het maken van een app waar zo’n dertig Bereslimme boeken in worden geplaatst. Kindcentrum De Driemaster in Assen, een basisschool die ook al twaalf jaar meedoet aan de Voorleeskaravaan, dient als atelier voor dit project. De studenten leren hier op hun werkplek en doen dit samen met verschillende partijen. Kortom, een prachtvoorbeeld van ons onderwijsconcept Design Based Education in actie!”